Verkiezing
Het grote en tragische nieuws in Spanje is de uitslag van de Spaanse nationale verkiezingen afgelopen Zondag 10 November. Demissionair president Pedro Sánchez had deze verkiezingen uitgeschreven omdat hij na zes maanden onderhandelen met Podemos geen regering had kunnen vormen. Toen hij de vervroegde verkiezingen uitschreef zei hij dat hij geen nacht rustig zou kunnen slapen met een politieke partij in zijn regering die de Catalanen als een volk beschouwt en daarom het recht hebben op zelfbeschikking. Sánchez was er van overtuigt dat hij sterker uit de verkiezingen tevoorschijn zou komen om eventueel alleen of met de steun van een enkele kleine partij te kunnen regeren. Maar dankzij zijn fatale besluitvorming en verkiezingscampagne bleek het tegendeel. Hij verloor met deze verkiezingen 3 van de 123 zetels. Wat hij voor deze verkiezingen gedurende zes maanden lang met alle geweld wilde voorkomen, bleek binnen twee dagen er na, 135 miljoen Euro armer (de kosten van de verkiezingen) en samen met Podemos 20 zetels minder geen enkel probleem meer te zijn: op dinsdag 12 November sloot hij een overeenkomst met de leider van Podemos, Pablo Iglesias, om samen een regering te vormen. Iglesias koos daarbij eieren voor zijn geld en wisselde het zelfbeschikkingsrecht van de Catalanen in voor het vicepresidentschap. Met deze overeenkomst hebben zij echter nog de steun van andere kleine partijen en het onthouden van de stem van Partido Popular nodig. De PP heeft reeds aangegeven dat zij de regering niet zal steunen. Of Spanje met deze samenstelling in het Congres ooit bestuurbaar zal worden, is nog maar af te wachten. Van de Catalaanse partijen hoeft Sánchez niets te verwachten indien hij niet over een referendum voor zelfbeschikking en amnestie voor de politieke gevangenen wil onderhandelen.

De Catalaanse onafhankelijkheidspartijen wonnen in het Spaanse Congres er in totaal één zetel bij. De linkse ERC verloor twee zetels maar is met 13 nog steeds de grootste Catalaanse partij in het Congres. Onlangs werd de voorzitter van ERC, Oriol Junqueras, tot 13 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het organiseren van een referendum. Zoiets zou uit empathie tot meer stemmen zou moeten leiden. ERC wordt echter afgestraft omdat zij de PSOE steunde in een linkse regeringscoalitie met Podemos. De kiezer begrijpt niet waarom ERC een regering van de PSOE steunde die medeverantwoordelijk is geweest voor het opheffen van de Catalaanse autonomie en die door middel van de door haar aangestelde landsadvocaat en openbaar hoofdaanklager haar leider de gevangenis in heeft gestuurt. Inmiddels is ERC van mening veranderd en zal ze de PSOE niet steunen, zo zegt haar woordvoerdster. De zeer linkse Catalaanse partij La Cup is met twee zetels een nieuwkomer in het Spaanse Congres. De partij van president in ballingschap Puigdemont, JxCat, won er één zetel bij en heeft er nu acht.

De grote verliezer van deze verkiezingen was de zichzelfbenoemde liberale partij Ciutadans. Zij zakten van 57 naar 10 zetels. De stemmen van Ciutadans gingen voornamelijk naar de de ultrarechtse en fascistische partij Vox. Voor de verkiezingen van 28 April had Vox nog geen enkele zetel in het Congres. Nu heeft zij er 54 en zijn de fascisten de derde kracht in het Congres geworden. Uiteindelijk willen de kiezers een partij die zich niet alleen ultra rechts gedraagt, zoals Ciutadans, maar daar ook direct voor uitkomt. Spanje laat met deze verkiezingen haar masker vallen. Voorheen verborg zij zich achter de zogenaamde liberaal rechtse partij Partido Popular en later ook Ciutadans. Maar in wezen heeft zij nooit haar fascistische verleden achter zich gelaten. Het Catalaanse conflict heeft alleen maar duidelijk gemaakt hoe Spanje in wezen is.

Verassing
De Catalaanse activistenbeweging Tsunami Democràtic had vooraf aan de verkiezingen opgeroepen om vanaf Maandag 11 November gedurende drie dagen lang te gaan protesteren tegen de veroordelingen van de Catalaanse leiders . Op welke manier men dat zou gaan doen werd pas in de vroege Maandagochtend duidelijk. Terwijl met name de Spaanse pers nog druk bezig was met het analyseren van de verkiezingsuitslagen, blokkeerden honderden activisten de grens met Frankrijk in beide richtingen. Dit resulteerde in files van zo ‘n 20 kilometer. Om politiegeweld van Spaanse zijde te voorkomen had men een stuk van de weg bij het plaatsje Pertús aan de Franse kant van de grens bezet. Men had betonblokken die gebruikt worden voor het scheiden van de rijrichtingen bij wegonderhoud, dwars over de weg geplaatst. Dit verhinderde dat de ME busjes van de Franse gendarmerie vooraan bij de blokkade konden komen. Daar werd een podium opgericht voor het houden van toespraken en optredens van artiesten. Op de andere weghelft, richting Frankrijk, werd een keuken ingericht om de protesterende deelnemers te voorzien van warme soep, eten en drinken. Er was zelfs een WC cabine geïnstalleerd voor de (vrouwelijke) deelnemers met hoge nood. Op de deur er van stond geschreven: ‘Spain sit and talk’. Gedurende de gehele dag en nacht kwamen van zowel van Spaanse als Franse kant mensen toegestroomd om de blokkade te zeker te stellen.

De eerste spreker die optrad was de populaire protestzanger Lluis Llach. Daarna volgden meer artiesten om de mensen te vermaken en warm te houden. Met de harde wind op de bergcol en temperaturen die na zonsondergang onder de tien graden Celsius doken waren de concerten en de tonnen met houtvuur van harte welkom. Naast de concerten op het podium organiseerden veel aanwezigen ook zelf allerlei activiteiten om zich te vermaken en warm te houden.

In de ochtend van Dinsdag 12 November dreef de Franse gendarmerie de protestanten richting de Spaanse grens. Daar wachtten de Mossos d’Esquadra, de Policia Nacional en de Guardia Civil hen op en verwijderde hen van de weg. De samenwerking tussen de Franse, Catalaanse en Spaanse politie was het resultaat van een telefoongesprek tussen de ministers van Binnenlandse Zaken van beide Europese staten. Frankrijk zal het zeker niet op prijs hebben gesteld dat het Spaans – Catalaans politeke conflict op haar grondgebied wordt beslecht. De blokkade van de A9 bij de Frans – Spaanse grens had in totaal dertig uur geduurd. Nadat iedereen van de weg verdreven was, riep Tsunami Democràtic op om zes kilometer verderop in het plaatsje La Jonquera de nationale weg N2 (de alternatieve route tussen Spanje en Frankrijk) en de snelweg A9 (opnieuw) te gaan bezetten. Weer later riep de organisatie via haar Telegram kanaal op tot andere protestdemonstraties, zoals bij het consulaat van Frankrijk in Barcelona en bij het station van de hogesnelheidstrein in Girona. Aan het einde van de middag werden de protestanten in Girona naar de snelweg AP7 gedirigeerd om daar opnieuw de weg richting Barcelona en Frankrijk te blokkeren. Met haar oproep om naar het treinstation te gaan suggereerde Tsunami dat het verkeer van de hogesnelheidstrein zou worden geblokkeerd en misleidde daarmee de politie. Inmiddels hadden de ME eenheden zich daar uit voorzorg al geïnstalleerd.

Tsunami Democràtic deed in de loop van de middag tevens een oproep aan de bewoners in Euskadi (Baskenland) om zo langzaam mogelijk over een traject bij de grensovergang bij Behova, aan de westkant van de Pyreneeën, te rijden. ‘Zowel de Basken als de Catalanen hebben altijd van Spaanse onderdrukking en vervolgingen te leiden gehad. Nu is het tijd dat beide volkeren elkaar helpen.’, schrijft zij in de Baskische taal. De hoge opkomst van de Basken aan de oproep had tot gevolg dat er geen enkele grensovergang tussen Spanje en de rest van Europa meer open was. ‘Want’, zo schrijft Tsunami, ‘wie een probleem heeft met de vrijheid en rechten is Europa’.

De activistenorganisatie heeft ook een bankrekening opengesteld voor donaties om de boetes, advocaten en borgsommen voor de activisten te kunnen betalen. Bij de ontruiming van de blokkade bij de grens bij Pertús arresteerde de Franse gendarmerie achttien personen. Zij zijn inmiddels vrij gelaten.

Hoewel het onbekend is wie achter Tsunami Democràtic zit, is opnieuw aangetoond dat zij leiderschap heeft waar gehoor aan wordt gegeven en dat het een intelligente organisatie is die haar acties goed voorbereidt. Dankzij de door haar ontwikkelde applicatie voor Android telefoons kan zij versleutelde berichten sturen naar vertrouwde activisten die zich in een specifiek gebied bevinden zonder dat de politie daar weet van heeft. Als op de ene plaats geen protest of blokkade gehouden kan worden, dan roept zij de protestanten op om dat ergens anders te gaan doen. Zoals de uit Hong Kong afkomstige Kung Fu filmacteur Bruce Lee zei: ‘Be water, my friend’, oftewel blijf niet stil staan op één plek en varieer je acties.

Ook al drukte de Europese Commissie zich minachtend uit over de economische gevolgen van de blokkade van één van haar grenzen, het feit dat zij gedwongen was om binnen enkele uren te reageren toont nogmaals aan dat het Catalaanse conflict een Europees probleem is en geen binnenlandse aangelegenheid van Spanje. Indien de Europese Unie in dit conflict en tegen de schendingen van de mensenrechten in Spanje zou hebben ingegrepen, dan had zij nu geen lidstaat in haar gelederen gehad met fascistische trekjes.